Theo báo cáo của Chainalysis , lừa đảo tiền mã hóa đạt mức kỷ lục 14 tỷ USD năm 2021, cao gấp 2 lần mức 7,8 tỷ USD năm 2020. Hiệp hội Các nhà Quản lý Chứng khoán Bắc Mỹ (NASAA) cũng cho rằng tiền điện tử đang là mối dọa dẫm lớn số 1 với nhà đầu tư. Loại hình này tiềm ẩn nguy cơ lừa đảo do khó khăn trong việc xác minh danh tánh đối tác cũng như chưa được luật pháp bảo vệ. NASAA chỉ ra ba kịch bản chiếm đoạt tiền điện tử thông dụng hiện nay.
Pump and dump (Bơm và xả)
Ở hình thức này, một số người sẽ mua một lượng lớn tiền điện tử từ một dự án đang có giá trị thấp, phối hợp quảng bá trên phương tiện truyền thông để tạo tâm lý sợ bị bỏ qua (FOMO). Tâm lý này khiến nhiều người khác mua theo, từ đó kéo giá của đồng bạc số đó tăng vọt. Đến một ngưỡng nào đó, nhóm người mua ban đầu sẽ bán toàn bộ lượng token đang nắm giữ, thu lời, đồng thời cũng khiến giá của token giảm mạnh. Khi đó, người mua sau sẽ trở thành nạn nhân khi đồng bạc mình nắm giữ mất giá.
Một biến thể khác của hình thức đây là “rút thảm” (rug pull), bộc lộ khi một nhóm phát triển tiền số nào đó từ bỏ dự án đột ngột và mang theo tất cả số tiền có được của nhà đầu tư.
Theo các chuyên gia, việc đơn giản tạo nên token mới trên blockchain, sau đó và niêm yết trên các sàn phi tập trung (DEX) là kẽ hở để các nhóm tìm cách khai thác và triển khai chiêu lừa này. Báo cáo của Chainalysis cho thấy chiêu trò “rút thảm” chiếm 37% trong tổng thiệt hại liên quan đến tiền điện tử năm 2021, khiến nhà đầu tư mất số chi phí tổng số gần 3 tỷ USD.
Nhiều người chơi tiền điện tử tại Việt Nam thời gian qua cũng từng trở thành nạn nhân của chiêu “bơm xả” và “rút thảm” nói trên. Khi khuynh hướng game blockchain nở rộ, nhiều dự án mọc ra, sử dụng chiêu này dụ người sử dụng mua token, nhưng sau đó kẻ đứng sau dự án bán ra toàn bộ khiến giá token cho dù về 0, khiến người chơi mất trắng.
Mua bán tiền điện tử chưa được công nhận tại Việt Nam nên người sử dụng khó được bảo quản nếu xảy ra lừa đảo. Ảnh: Lưu Quý
Mạo danh để chiếm ví
Ví kỹ thuật số là một trong các phương thức lưu trữ tiền điện tử được nhiều người sử dụng. Việc bảo mật một số loại ví phổ biến thường thông qua mật khẩu và khóa cá nhân, có thể là cụm từ dài hàng chục chữ. Tuy nhiên, hacker cũng có thể dụ người sử dụng nhập mã khóa vào ví giả mạo do chúng lập nên, từ đó truy cập được vào ví của người sử dụng và lấy hết tiền điện tử.
Tại Việt Nam, đã có nhiều tình huống người dùng bị mất sạch tiền số qua hình thức này. Đầu tiên, kẻ xấu tạo ra các phần mềm mạo danh các ví tiền điện tử như Metamask, Trust Wallet, hoặc website mạo xưng sàn DEX như PancakeSwap, Uniswap… sau đó chạy quảng cáo trên Google. Không ít người đã lầm lẫn nên tải về những phần mềm giả mạo này rồi nhập mã bí mật, kết nối ví vào sàn giả, khiến kẻ gian có toàn quyền truy cập ví và lấy đi tiền điện tử bên trong. Do thuộc tính của blockchain, người dùng chẳng thể biết tiền điện tử của tôi đã được chuyển đến ai và phải chấp nhận mất hàng chục nghìn USD.
Một website mạo danh ví điện tử Metamask lừa người dùng Việt Nam. Ảnh: Lưu Quý
Lừa đảo đa cấp
Báo cáo của NASAA nghĩ rằng dự án phát triển theo chiều đa cấp là một trong số nguy cơ lớn với những người chơi tiền số.
Với hình thức này, một đơn vị cũng có thể có thể tạo nên một loại token hoặc coin mới, sau đó bán cho các nhà đầu tư để đối lấy những loại tiền như Bitcoin, USDT. Công ty này sau đó tuyên bố về những “phương pháp bí mật, độc quyền” cũng đều có thể giúp nhà đầu tư sinh lời từ số chi phí mua. Đồng thời, họ cũng thu được hoa hồng khi thu hút được các nhà đầu tư mới.
Theo NASAA, hình thức này thường được quảng bá nhiều qua các kênh mạng xã hội như Reddit, YouTube, Facebook, Twitter và Instagram… với lời hứa về doanh số có thể lên tới vài phần trăm mỗi ngày. Tuy nhiên, khi đã hút được một lượng người tham dự và thu được số tiền nhất định, dự án sẽ biến mất. Số tiền điện tử mà người chơi sở hữu trở nên vô giá trị. BitConnect là một dự án như vậy và từng khiến hàng nghìn nhà đầu tư tại Việt Nam bị lừa.
Thống kê của CoinMarketCap cho thấy, thị trường tiền điện tử hiện có mức giá trị ở mức hơn 2.000 tỷ USD, trong đó Bitcoin, Ethereum và Tether là những đồng có giá trị cao, khó bị thao túng nhất. Phần còn lại của thị trường với trên 8.000 loại tiền điện tử khác nhau là môi trường tiềm ẩn nhiều chiêu trò gian lận và lừa đảo.
Theo NextAdvisor, để cũng đều có thể hiện hữu trong thế giới tiền điện tử, người tham dự cần quan tâm đến một số vấn đề như: bảo mật ví kỹ thuật số, cảnh giác trước bất cứ thông tin nào liên quan đến tiền điện tử. Những dấu hiệu như website làm sơ sài, sai lỗi chính tả, những chiến dịch truyền thông rần rộ trên mạng xã hội, lời hứa coin miễn phí hoặc đội giá hàng chục lần… đều cũng đều có thể là dấu hiệu để nhận thấy các chiêu lừa tiền điện tử.
Lưu Quý
Tiền điện tử, Tiền ảo, Bitcoin, Lừa đảo, Bảo mật, Phân tích
Nội dung 'Bơm xả' và những chiêu chiếm đoạt tiền điện tử – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.
