Theo Washington Post , nhiều phần mềm di động theo dõi trẻ nhiều đến mức khó tin, nhưng các hãng công nghệ như Apple hay Google dường như lại làm ngơ. Theo công ty chuyên phân tích gian lận Pixelate (Mỹ), hơn 66% trong số 1.000 phần mềm iOS thông dụng với trẻ nhỏ đang lặng lẽ thu thập tin tức cá nhân của chúng. Với ứng dụng Android, tỷ lệ này là 79%.
Các phần mềm như Angry Birds 2, Candy Crush Saga … xác định địa thế của trẻ, thu thập thông tin nhận dạng rồi gửi tới các công ty chuyên theo dõi sở thích và dự đoán ý định của trẻ, thậm chí bán thông tin đó cho bên khác.
Nhiều ứng dụng thầm lặng theo dõi dữ liệu của trẻ em. Ảnh: Washington Post
Nghiên cứu của tổ chức Ofcom chỉ ra nhiều trẻ nhỏ không phân biệt được quảng cáo dựa theo nội dung và công nghệ theo dõi, cho phép các nhà tiếp thị nhắm tới trẻ nhỏ như tập khách hàng tiềm năng.
Tại Mỹ, Đạo luật bảo vệ quyền riêng tư của trẻ trên mạng (COPPA) được phát hành từ năm 1998, trong đấy chỉ rõ các công ty không được thu thập thông tin cá nhân của trẻ nhỏ dưới 13 tuổi mà không có sự đồng ý của cha mẹ. Tuy nhiên, Thượng nghị viên Edward Markey, một trong những người biên tập COPPA, cho rằng nó cần được sửa đổi. “Khi đạo luật được soạn, mới xuất hiện về những nguy cơ doanh nghiệp cũng đều có thể lợi dụng trẻ em. Còn giờ đây, vấn đề đang tràn ngập hơn khi nào hết”, ông nói.
SuperAwesome, công ty chuyên bổ trợ các nhà phát triển điều tiết ứng dụng theo như đúng luật, tiết lộ rằng khi một đứa trẻ bước sang tuổi 13, các dịch vụ quảng cáo trực tuyến đã nắm trong tay trung bình 72 triệu điểm dữ liệu về chúng.
“COPPA được thông qua trong toàn cầu mà phụ huynh ở cạnh con khi chúng dùng máy tính. Điện thoại và thiết bị di động chúng ta có vào năm 2022 mang đến những thách thức mới”, Stacy Feuer, Phó chủ tịch Ủy ban đánh giá ứng dụng giải trí Mỹ (ESRB), nhận xét.
Pixalate đã sử dụng ứng dụng và con người để đánh giá, trong đấy có các giáo viên, để thí nghiệm điều Apple và Google không làm được. Đó là phân loại các phần mềm cũng có thể thu hút trẻ em. Thông qua thử nghiệm, hơn 391.000 ứng dụng cho trẻ được phát giác trên App Store và Google Play, nhiều hơn so với phần chọn lọc trong nhiều khu giới hạn dành cho trẻ.
Sau đó, Pixalate tiến hành nghiên cứu cách mỗi phần mềm giải quyết tin tức cá nhân. 7% trong các các ứng dụng mà công ty phân loại đã gửi định vị và địa chỉ Internet của người sử dụng đến dịch vụ quảng cáo. Theo Pixalate, các ứng dụng thông dụng lại có nhiều khả năng theo dấu hơn, bởi chúng có động cơ để kiếm tiền từ quảng cáo nhắm tới nhóm người dùng cụ thể.
Đại diện Google và Apple khẳng định kho ứng dụng của họ vẫn bảo vệ quyền riêng tư của trẻ em. Apple tỏ ra không đồng tình với nghiên cứu từ Pixalate, nói rằng đơn vị có xung đột lợi ích vì họ cũng bán công ty cho các nhà quảng cáo. Trong khi đó, Google nghĩ rằng phương pháp xác định của Pixalate quá rộng. Hạn chế trong nghiên cứu của Pixalate là không kiểm tra những ứng dụng nào cần sự cho phép của cha mẹ như COPPA.
Tuy nhiên, từ năm 2018, một nghiên cứu với 5.855 ứng dụng miễn phí thông dụng dành riêng cho trẻ em cho biết phần lớn có khả năng phạm luật đạo luật COPPA. Hai năm sau, một nghiên cứu khác cũng chỉ ra hai phần ba ứng dụng được sử dụng bởi 124 trẻ ở độ tuổi mẫu giáo đã thu thập và chia sẻ tin tức nhận dạng.
Một nghiên cứu gần đây phát giác 90% trong những 164 phần mềm và trang web dạy dỗ đã gửi thông tin người dùng tới ngành quảng cáo. “Các gã khổng lồ ngành công nghệ đang đặt doanh thu lên trên sức khỏe tinh thần và phúc lợi xã hội của mọi trẻ con ở Mỹ, vì đó là sức mạnh mà người ta có ngày hôm nay”, thượng nghị viên Markey nói.
Lỗ hổng trong quyền riêng tư của trẻ
Để xem cách phần mềm thu thập dữ liệu của trẻ em, hãy đặt mình vào vị trí của các bậc cha mẹ.
Đứa bé 12 tuổi tìm kiếm trò chơi tô màu trên App Store và chọn mặt hàng Pixel Art: Paint by Number do dịch vụ Easybrain phát triển. Trước khi tải, phụ huynh nhìn qua danh sách trong App Store và thấy dòng “Tuổi: 12+” ở đầu trang. Bản xem trước của phần mềm là hình minh họa một loại rau và một con chim để tô màu. Có gì để không muốn ở một ứng dụng miễn phí như thế?
Nhưng theo Pixalate, khi đứa trẻ mở Pixel Art, phần mềm sẽ gửi dữ liệu xác định vị trí, địa chỉ IP cùng một đoạn mã khác để nhận dạng điện thoại của trẻ. Pixel Art không hỏi tuổi người chơi và không đòi hỏi bố mẹ cấp quyền sử dụng.
Easybrain khẳng định điều này chẳng luôn phải có vì ứng dụng không dành riêng của trẻ em. “Chúng tôi vận hành dịch vụ dành cho người dùng chung và không nhận biết Pixel Art thu thập, sử dụng hoặc tiết lộ tin tức cá nhân của bất kỳ trẻ nhỏ nào dưới 13 tuổi”, Evan Roberts, người phát ngôn của công ty, nói.
Nói cách khác, nhiều nhà phát triển ứng dụng chỉ được đòi hỏi ngừng thu thập dữ liệu hoặc phải nhận sự đồng ý của phụ huynh trong tình huống họ biết người dùng là trẻ em. Nếu không, họ hoàn toàn có thể khẳng định mặt hàng dành cho “người dùng chung” chứ không phải là sản phẩm “hướng đến trẻ em”.
Sự làm ngơ của các kho phần mềm
Apple và Google đều khẳng định đang làm rất tốt trong việc bảo quản trẻ em.
“Những phần mềm được thiết kế cho trẻ cung cấp nhiều lớp bảo mật và công cụ bổ sung để bảo vệ người trẻ tuổi, cũng giống quy trách nhiệm cho những ai gắng gượng khai thác dữ liệu từ chúng”, người phát ngôn Apple Peter Ajemian nói.
Danielle Cohen, người phát ngôn của Google, khẳng định Google Play có “các quy trình cẩn mật và tính năng độc đáo” để bảo vệ trẻ con trên nền tảng.
Cả hai công ty cho thấy họ yêu cầu phần mềm tuân theo luật và có những quy tắc riêng tư đặc biệt với ứng dụng dành cho trẻ em. Câu hỏi đặt ra là ứng dụng nào tuân thủ các quy tắc này. Google Play có mục dành riêng của trẻ, nơi ứng dụng được gắn nhãn là “Được giáo viên tán thành” và áp dụng các chỉ tiêu nghiêm ngặt. Nhưng chỉ 5% phần mềm hướng đến trẻ con phổ biến nhất mà Pixalate phân loại phía trên xuất hiện trong mục này.
Danh mục dành riêng cho trẻ nhỏ cũng nằm cuối cùng trên App Store, nhưng công cụ khống chế từ cha mẹ của Apple cũng chỉ giúp ích một cách hạn chế. Khi cha mẹ thiết lập tài khoản iOS cho trẻ, họ cũng có thể có thể kiểm duyệt giao dịch mua ứng dụng, nhưng Apple lại không giới hạn việc tiếp cận những ứng dụng vốn chưa được thiết kế riêng của trẻ.
Với một cái iPhone thiết lập tài khoản trẻ em, Apple sẽ tự động kích hoạt cài đặt “yêu cầu phần mềm không theo dõi”. Tuy nhiên, trong quá trình thử nghiệm ứng dụng Pixel Art trên tài khoản iOS của 1 đứa trẻ, các nhà nghiên cứu vẫn phát giác nó chia sẻ dữ liệu cá nhân, bao gồm địa thế chung, địa chỉ IP và phương thức theo dõi chéo giữa nhiều phần mềm của một nhà sản xuất.
Theo Washington Post , Apple và Google cần chấm dứt cách làm ngơ, gắn nhãn các phần mềm dành cho trẻ em trong cửa hàng. YouTube đã gắn nhãn video hướng đến trẻ con trên nền tảng của mình sau hợp đồng với Ủy Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) năm 2019.
Trà Mỹ – Vân Khánh (theo Washington Post )
Đánh cắp dữ liệu, App Store, Google Play, Đời sống số hóa, Phân tích
Nội dung Các ứng dụng ngầm theo dõi trẻ em thế nào – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.
