Theo các thống kê trong lĩnh vực bán dẫn, TSMC – có hội sở tại Đài Loan – đang chiếm hơn 90% sản lượng các dòng chip cấp cao thế giới và sở hữu những dây chuyền chế tác chip bán dẫn hiện đại hàng đầu. Điều này khiến cả Mỹ và Trung Quốc đều lệ thuộc vào Đài Loan trong bối cảnh hai siêu cường đang cạnh tranh ngày càng quyết liệt.
Việc Trung Quốc kiểm soát các nhà xưởng của TSMC sẽ đe dọa vị thế đi đầu về công nghệ của Mỹ. Tuy nhiên, không gì bảo hiểm Bắc Kinh có thể giành được những nhà máy này nguyên vẹn. Chúng cũng đều có thể bị phá hủy thường hay bị cắt đứt nguồn cung chip cho ngành công nghiệp điện tử khổng lồ của Trung Quốc.
Cả Mỹ và Trung Quốc đều đang tìm cách phá thế phụ thuộc vào bán dẫn Đài Loan. Washington giục giã TSMC thành lập nhà xưởng chế tác chip tối tân ở Mỹ, cùng theo đó chuẩn bị chi hàng tỷ USD để tái thiết ngành sản xuất bán dẫn nội địa. Bắc Kinh cũng chi tiêu mạnh tay, nhưng ngành chip của nước này vẫn thua thiệt TSMC khoảng 10 năm trong nhiều lĩnh vực then chốt. Giới phân tích nghĩ rằng khoảng cách sẽ còn bị nới rộng trong vài năm tới.
Bên trong nhà máy sản xuất chip của TSMC. Ảnh: Reuters
Sự lo ngại của Mỹ và Trung Quốc
Washington đang thể hiện lo ngại vì phải lệ thuộc vào ngành chip Đài Loan trong bối cảnh Bắc Kinh xúc tiến hoạt động quân sự bao quanh hòn đảo.
“Vấn đề lớn đối với Mỹ là kịch bản Trung Quốc khống chế được năng lực bán dẫn của Đài Loan. Đó sẽ là đòn nặng giáng vào kinh tế Mỹ, cũng như khả năng tiến hành các hệ thống vũ khí hiện đại của nước này”, Martijn Rasser, cựu sĩ quan cao cấp tại Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), nhận xét.
Cả Mỹ và Trung Quốc đều tìm cách bảo đảm tiếp cận được các chip bán dẫn phía đằng sau các công nghệ dân sự và quân sự tối tân nhất thế giới, từ smartphone đến thiết bị chẩn đoán y học và vũ khí. Các công ty Đài Loan như TSMC đang làm chủ công nghệ sản xuất những dòng chip hiện đại dùng quy trình dưới 10 nm.
Nỗi lo hàng đầu của Mỹ lúc đây là mất lợi thế trong cuộc đua ứng dụng AI vào quân sự. AI giúp máy móc băng qua nhân loại trong việc giải quyết vấn đề và ra quyết định. Nó được hy vọng đem lại cuộc cách mạng mới trên chiến trường và phụ thuộc hoàn toàn vào công nghệ bán dẫn.
Giới chuyên gia nghĩ rằng ngành bán dẫn Mỹ vẫn cai trị ngoài nước thông qua địa vị đi đầu về nghiên cứu, phát triển và thiết kế. Tuy nhiên, phần lớn quá trình sản xuất lại được chuyển ra nước ngoài, trong đó Đài Loan là một trong những điểm đến hàng đầu.
Trong báo cáo gửi quốc hội Mỹ hồi tháng 3, Ủy ban An ninh Quốc gia về AI cảnh báo mối dọa dẫm nhằm vào TSMC đã làm lộ điểm yếu với Mỹ. “Đài Loan sản xuất phần lớn chip tối tân và nằm không xa đối thủ cạnh tranh chiến lược của Mỹ. Nếu một đối thủ tiềm tàng cũng đều có thể vượt mặt Mỹ về công nghệ bán dẫn trong dài hạn hoặc đột ngột cắt nguồn cung chip tiên tiến, họ có thể giành lợi thế trong mỗi mặt trận”, báo cáo có đoạn.
Ở phía ngược lại, Trung Quốc cũng có nhiều thứ để mất. Nguồn cung chip từ Đài Loan nếu bị cắt đứt cũng có thể có thể dẫn tới sự sụp đổ của nhiều ngành công nghiệp. Trung Quốc hiện chiếm tới 60% nhu cầu chip bán dẫn toàn cầu, theo báo cáo của Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ cuối năm ngoái. Hơn 90% chip bán dẫn được dùng ở quốc gia đông dân nhất thế giới là nhập khẩu hoặc do đơn vị quốc tế chế tác tại nước này.
Bên trong nhà xưởng sản xuất chip SMIC tại Trung Quốc. Ảnh: SMIC
Phụ thuộc vào dịch vụ nước ngoài khiến các doanh nghiệp Trung Quốc dễ bị tổn thương trước những căng thẳng địa chính trị, điều đang diễn ra với Huawei.
Chính phủ Mỹ năm ngoái thông qua quy định yêu cầu hãng sản xuất nước ngoài, nếu sử dụng công nghệ chế tác chip của Mỹ, bắt buộc phải xin giấy phép trước khi bán hàng cho Huawei. Hầu hết nguồn chip của Huawei đến từ TSMC. Quy định mới cùng nghĩa TSMC không thể tiếp tục sản xuất chip cho Huawei, đánh sập mảng mua bán smartphone của hãng công nghệ Trung Quốc.
Công ty SMIC (Trung Quốc) hiện có thiết chế tác lượng lớn chip 28 nm trong TV và ôtô – lĩnh vực Bắc Kinh cũng có thể có thể duy trì thành công giữa tình trạng khan hiếm chip. Tuy nhiên, TSMC hiện đã tiến đến công nghệ 3 nm, còn SMIC bắt buộc phải mất thêm lâu năm nữa để làm chủ những tiến độ cũ hơn, vốn đã được TSMC sử dụng thuần thục từ lâu.
Điệp Anh (theo Reuters )
TSMC, Đài Loan, Trung Quốc, Mỹ, Công nghệ, Phân tích
Nội dung Công nghệ bán dẫn Đài Loan trong tâm điểm đối đầu Mỹ – Trung – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.
