Tuần này, JD.com thông báo người sáng lập Richard Liu chuyển chức Chủ tịch cho Phó chủ tịch Xu Lei, động thái được nghĩ rằng để tiến tới việc từ bỏ vai trò điều hành công ty.
Liu là đại gia công nghệ mới nhất của Trung Quốc thay đổi địa thế chỉ huy dịch vụ do mình sáng lập. Đầu năm nay, Zhang Yiming của ByteDance (công ty đứng sau TikTok) và Collin Huang của Pinduoduo cũng từng đưa ra thông báo về việc rời vị trí CEO.
Ông Richard Liu tại một buổi lễ ở Bắc Kinh năm 2018. Ảnh: AFP
Những danh xưng kể trên đại diện cho thế hệ đại gia trẻ nên danh từ các cửa hàng công nghệ do họ lập ra. Đây đều là những doanh nghiệp được hình thành trong qui trình thúc đẩy nền kinh tế Internet trong hai thập kỷ qua của Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong khi CEO các trung tâm công nghệ phương Tây thường về hưu khi cao tuổi, những đại gia này bắt đầu rút khỏi vai trò điều hành lúc còn khá trẻ. Liu hiện 47 tuổi, Yiming 38 tuổi và Huang 41 tuổi.
Việc tháo lui được coi rằng vì sức ép của nhà nước Trung Quốc ở mảng công nghệ trong năm nay. “Các người kinh doanh trong ngành biết rằng giới đại gia hiện có thể phải chịu áp lực kinh khủng trong hệ thống luật pháp của Trung Quốc”, Phó giáo sư Victor Shih của Đại học California, nhận xét.
Theo ông, các đại gia công nghệ có vẻ như không còn chắc chắn ở địa thế hiện tại, dù từng là “công thần” giúp nền công nghệ Trung Quốc phát triển như ngày nay. Do đó, họ chọn một chức vụ khác thấp hơn để dễ đứng hơn.
Trong thư chia tay, các CEO công nghệ Trung Quốc thường viện dẫn những sở thích và nguyên nhân cá nhân để rời địa thế lãnh đạo. Liu, hiện được Bloomberg xếp hạng là người giàu thứ 108 trên thế giới, đã chuyển giao vị trí Chủ tịch của JD.com để dành nhiều thời gian “xây dựng chiến lược dài hạn của công ty” và giúp “hồi sinh sự tồn tại của JD ở các khu vực nông thôn”.
Trong khi đó, Huang của Pinduoduo cũng cũng rời bỏ vị trí để “dành nhiều thời gian hơn cho nghiên cứu thực phẩm, khoa học và đời sống”. Hai tháng sau, Yiming của ByteDance cũng từ chức vì muốn “theo đuổi đam mê” và “tìm hiểu, phát triển các công nghệ mới nhất”.
Zhang Yiming (phải) tham dự lễ khai mạc Hội nghị Internet Thế giới đợt thứ 5 ở Chiết Giang năm 2018. Ảnh: AP
Edward Tse, người sáng lập và CEO công ty tư vấn Gao Feng, cho là cũng có thể các nguyên do kể trên là sự thật. “Sau nhiều năm làm việc chăm chỉ, đã đến lúc các nhà sáng lập công nghệ cần thời gian nghỉ ngơi. Họ đã có tiền để chi tiêu cho các lĩnh vực mình quan tâm, cũng như yên tâm vì dịch vụ mình sáng lập đã đi đúng hướng”, Tse nói.
Tuy nhiên, những chuyên gia khác lại nhận định, cũng có thể các đại gia công nghệ đang muốn né tránh sau những cãi nhau gần đây liên quan đến dịch vụ của họ, cũng như chủ trương mới của Trung Quốc đối với Big Tech nước này.
Thực tế, Huang từ nhiệm sau cái chết của một nhân viên trẻ Pinduoduo, người đã làm việc nhiều giờ và gục ngã trên đường về nhà lúc nửa đêm. Yiming từ bỏ vị trí CEO sau khi kế hoạch IPO của ByteDance bị hoãn. Hình ảnh của Liu cũng bị “hoen ố” tính từ lúc 2018, khi ông bị bắt ở Minneapolis, Minnesota (Mỹ), vì cáo buộc cưỡng hiếp một nữ sinh. Dù buộc tội hình sự được bãi bỏ, ông vẫn đương đầu với một vụ kiện dân sự từ nữ sinh này.
Một số đại gia công nghệ khác cũng đã và đang rút khỏi ngành công nghệ Trung Quốc. Jack Ma, nhà sáng lập của Alibaba, từ nhiệm ở tuổi 55 vào tháng 9/2019, được coi rằng liên quan đến văn hóa làm việc 996 điều tiếng – từ để miêu tả thời gian làm việc của mỗi người từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày 1 tuần. Jack Ma cũng gần như “quy ẩn” từ tháng 10/2020 khi đơn vị Ant Group của ông bị điều tra trước thềm IPO.
Pony Ma, nhà sáng lập “gã khổng lồ Internet Trung Quốc” Tencent, cũng biến mất gần 2 năm, trước lúc xuất hiện trở lại hồi tháng 3. Người sáng lập Meituan, Wang Xing, gây tranh cãi vào tháng 5 khi đăng một bài thơ hàm ý và cũng không xuất hiện từ đó đến nay.
Feng Chucheng, đối tác tại trung tâm nghiên cứu Plenum, đánh giá rằng việc hạn chiết xuất hiện của các tỷ phú giúp đơn vị của họ tránh sự giám sát ngày càng gia tăng của Bắc Kinh. “Mối đoái hoài của Trung Quốc đối với an ninh mạng, bảo mật dữ liệu và độc lập công nghệ là điều tối quan trọng”, Chucheng nói.
Cameron Johnson, giảng sư Đại học New York và là chuyên gia của công ty tư vấn Tidal Wave Solutions có trụ sở tại Thượng Hải, cho rằng 2 năm qua, việc “trở thành nhân vật nổi tiếng” của các triệu phú công nghệ không đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp của họ.
Tuy nhiên, theo Johnson, tỷ phú công nghệ Trung Quốc không hoàn toàn bỏ lại dịch vụ của mình mà vẫn giữ sự khống chế đáng kể. “Rõ ràng, dù người sáng lập giờ có chức danh gì, họ vẫn đang khống chế công ty”, Johnson nói. “Quyền lực và việc ra quyết định vẫn thuộc về nhà sáng lập”.
Như Phúc (theo SCMP )
Richard Liu, Zhang Yiming, Collin Huang, Trung Quốc, Tỷ phú công nghệ, Đời sống số hóa, Tình huống
Nội dung Đằng sau sự 'quy ẩn' của các ông trùm công nghệ Trung Quốc – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.
