Giáo sư Mỹ: 'AI cần học cách ra quyết định có đạo đức' – Tin Công Nghệ Số hóa

“AI xử trí có đạo đức, quy tắc hay không” là câu hỏi thu được không ít quan tâm nhất của các diễn giả tham gia tọa đàm “Tương lai của trí tuệ nhân tạo”, diễn ra tại Hà Nội ngày 19/1.

Giáo sư Jennifer Tour Chayes từ Đại học California, Berkeley (Mỹ) nghĩ rằng nhân loại phải thực thụ thận trọng khi sử dụng AI trong một số lĩnh vực, đặc biệt liên quan đến đầu tư, phân bổ nguồn lực, y tế.

Bà lấy tỉ dụ trong việc sử dụng AI để phân tích, sử dụng công ty bảo hiểm y tế tại Mỹ cách đây vài năm. “Một người da trắng, một người da đen. Người da đen thu được ít điều kiện trị liệu hơn vì khi phân tích các dữ liệu, AI nhìn vào các dữ liệu trong quá khứ và có 1 trường thông tin về chủng tộc. Chúng ta phải thận trọng để tránh mọi cách xử trí như vậy”.

Theo bà, tựa như công nghệ tiền số, con người phải xây dựng được mô hình AI có mạng lưới tin cậy lẫn nhau. “Ai là người đáng tin cậy nhất để đảo bảo AI của tôi cho tôi biết phương pháp thức đầu tư chính xác hay can thiệp chuẩn xác trong y học. Nó sẽ đem ra quyết đó thay cho chính tôi và chúng ta phải suy nghĩ nhiều hơn về các quyết định đó”, bà nói.

Đồng quan điểm, Giáo sư Albert P. Pisano từ Đại học California, San Diego (Mỹ), nghĩ rằng nhân loại cần đặt ra tiêu chí về khái niệm biệt lập cho AI, đó là đạo đức. AI không khiến tác hại trực diện cho ai nhưng khi đưa ra một quyết định, loài người phải đưa ra giả thiết AI đóng vai trò như thế nào. Ông cũng nghĩ rằng các thuật toán của trí tuệ nhân tạo ở một góc cạnh nào kia sẽ thay mặt cho con người, cá nhân chứ không đơn thuần chỉ là hệ thống. “Làm sao để thấy được sự cân bằng lợi ích của tố chức. Ví trí, trách nhiệm mà AI được sử dụng. Ai được lợi bởi các quyết định đó và trách nhiệm việc ra quyết định thuộc sở hữu cá nhân hay hệ thống”, ông nói.

Theo Giáo sư Chayes, để đảm bảo công bằng trong sử dụng AI, loài người cần khống chế dữ liệu đầu vào. “Giống như ai đó nhận hối lộ, ứng dụng càng phải được chọn dựa trên dữ liệu nào để ra quyết định đúng hay không đúng”, ông nêu.

Trong khi đó, Giáo sư Vũ Hà Văn, Đại học Yale (Mỹ) nhận định công đoạn học máy của AI khó biết kết quả cuối cùng ra sao, quan trọng cần xem cách AI vận hành như nào. “Đây là trọng trách khó để xây dựng thuật toán ngay từ đầu và đặt được mục tiêu gì khi sử dụng”, giáo sư cho biết.

Theo tiến sĩ Bùi Hải Hưng, thuộc Viện nghiên cứu VinAI Research, vấn đề nằm ngay phía người ra quyết định chứ không phải thuật toán. Con người tận gốc khống chế được việc này nếu loại hình AI tuân thủ nguyên tắc thành lập ban đầu và đúng cách đã được “học”.

Nêu ra các vấn đề còn tồn tại nhưng các diễn thuyết đều cho rằng AI đang làm tốt việc giữ công bằng, tạo điều kiện cho các nhóm yếu thế trong xã hội. Giáo sư Chayes lấy ví dụ trong Covid-19, các nhà khoa học sử dụng nhiều dữ liệu tổng hợp về dân cư, vệ tinh để xác định cộng đồng cần hỗ trợ tại Tongo, Afghanistan. Dựa trên đó, AI cũng có thể phân bổ nguồn lực hữu hiệu hơn, tương tự với vấn đề thiếu y, bác sỹ.

Giáo sư Albert P. Pisano cũng lấy ví dụ về ứng dụng AI trong chẩn đoán bệnh tại Việt Nam. Với bệnh lao phổi, việc đọc phim X quang chiếm nhiều thời gian của các thầy thuốc hàng ngày. Hiện nay, AI đã cũng đều có thể làm thay bác sĩ, học hỏi về các dấu hiệu nhận biết, phân loại hồ sơ và thậm chí là cả tình trạng với từng bệnh nhân. “Bác sĩ vẫn chính là người quyết định cuối nhưng AI giúp giảm rất nhiều thời gian, nhân lực. Trong y tế đã có nhiều dự án như vậy”, ông cho hay.

Tương tự, lấy ví dụ trong lĩnh vực ngôn ngữ học, tiến sĩ Xuedong David Huang, Giám đốc Công nghệ của Microsoft, nói AI cũng đều có thể giúp bảo tàng ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số. “Nhiều ngôn ngữ sắp biến mất vì ít được dùng nhưng chúng ta có thể khắc phục bằng cách cung cấp các ứng dụng miễn phí, giúp mọi người vượt qua rào ngăn cản về ngôn ngữ”. Ông cũng nghĩ rằng lợi ích lớn của AI là có thể xử lý đa kênh thay vì trình tự như não bộ con người: “AI đã đem lại sự biến hóa quá to trong việc dịch thuật. Năm 1970, chúng ta thậm chí không đưa ra được biện pháp nào về vấn đề này”.

Nói về sự phát triển, giáo sư Chayes cho là AI đã băng qua loài người ở không ít khía cạnh. Trí tuệ nhân tạo trong một số tình huống còn băng qua cả chuyên gia trong phát giác và bổ trợ đa kênh hơn khi đưa ra quyết định. Còn theo tiến sĩ Bùi Hải Hưng, AI chưa đạt được ở quy mô đại trà tuy vậy trong qui trình 5-10 năm phát triển đã giúp toàn bộ hệ thống công nghệ hiện giờ hoạt động trơn tru hơn.

Các khách mời đều tỏ ra lạc quan về sự phát triển của AI và ví công nghệ này như Isac Newton để truyền cảm hứng cho giới khoa học. Trả lời câu hỏi của khách mời sự kiện về khó khăn khi Việt Nam là nước đi sau về AI, giáo sư Vũ Hà Văn cho rằng cần nâng lên ý thức của người dân nội địa về giá trị của khoa học nói chung. “Phải có chính sách, cơ chế hỗ trợ các nhà khoa học trẻ. Nghiên cứu giờ đây tận gốc mở, thu hút nhiều nhà khoa học nước ngoài đến với Việt Nam cũng chính là phương pháp để tiến nhanh cùng thế giới”, ông nói.

Tuấn Hưng

Tuấn Hưng

AI, VinFuture, Apple Inc., Tường thuật

Nội dung Giáo sư Mỹ: 'AI cần học cách ra quyết định có đạo đức' – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.