Lý do huyền thoại thiết kế Jonathan Ive rời Apple – Tin Công Nghệ Số hóa

Ive, cựu Phó chủ tịch Apple, được Steve Jobs miêu tả là “đối tác tinh thần”. Ông có tầm ảnh hưởng trong trung tâm đến mức CEO Tim Cook từng lo ngại các nhà đầu tư sẽ bán tháo cổ phiếu nếu ông rời công ty. Nhiều cựu Apple cũng nghĩ rằng hãng có thể mất 50 tỷ USD vốn hóa thị trường, tương đương 10% giá trị công ty, nếu điều ấy xảy ra,

Cuối cùng, Ive vẫn rời Apple vào năm 2019, đánh dấu sự thay đổi vĩnh viễn trong cán cân quyền lực của trung tâm vốn nổi tiếng với những sản phẩm mang tính đột phá, đi đầu thị trường. Apple mất đi một trong số nhà thiết kế sáng tạo, động lực phía đằng sau các thiết bị mới nhất.

Chi tiết về sự ra đi của Ive được hé lộ trong bộ sách After Steve: How Apple Became a Trillion-Dollar Company and Lost Its Soul (Sau Steve: Cách Apple trở thành trung tâm nghìn tỷ USD và đánh mất linh hồn) của Tripp Mickle. Tác phẩm dựa trên các cuộc vấn đáp với hơn 200 người, như cựu nhân viên và nhân viên tại Apple, bạn bè và đồng nghiệp của Ive.

Mối quan hệ giữa Steve Jobs và Jonathan Ive

Vai trò quan trọng của Jonathan Ive ở Apple bắt đầu khi Steve Jobs trở lại công ty vào cuối thập niên 1990. Jobs từng định loại bỏ ông khỏi vị trí lãnh đạo nhóm thiết kế và thay thế bằng những nhân tài phong cách thế giới. Tuy nhiên, Hartmut Esslinger, đối tác của Ive trong dự án Macintosh, đề xuất Jobs cho nhóm thiết kế một cơ hội.

Jobs đòi hỏi Ive thiết kế máy tính tập trung vào khả năng kết nối Internet. Kết quả là một cái máy tính sinh động, có vẻ ngoài mang tính tương lai nhưng vẫn quen thuộc với người dùng, ra đời. Mẫu iMac này còn có vỏ trong suốt, vốn đắt gấp ba lần vỏ thông thường, nhưng được Jobs cỗ vũ vì đây là yếu tố quan trọng trong thiết kế và CEO Apple muốn thuyết phục người sử dụng đặt mua sản phẩm mang tính cách mạng.

Khi Apple trang bị ra mắt iMac đầu tháng 5/1998, Jobs phát giác vấn đề mà ông gọi là “sai lầm chết người” trong thiết bị. Ông muốn máy dùng khe nuốt đĩa CD, nhưng nó lại được trang bị đầu đọc dạng khay. Jobs tức giận và dọa hủy lễ ra mắt. Ive tiếp cận cấp trên và tìm cách giúp ông nguôi giận. Hai người sau đó rời đi và Jobs khoác vai Ive. “Kể từ đó, Steve như được giải tỏa mỗi khi Jony xuất hiện trong phòng”, Wayne Goodrich, cấp dưới nhiều năm của Jobs, nhớ lại.

Nhu cầu với iMac bùng nổ sau lễ ra mắt. Cứ 15 giây lại có một chiếc được bán ra trên toàn cầu, khiến nó trở thành máy tính bán chạy nhất lịch sử khi đó.

Thành công của iMac củng cố quan hệ giữa Jobs và Ive. Họ có chung quan điểm về thiết kế và ủng hộ triết lý tối giản. Tính cách hai người cũng thăng bằng với nhau. Jobs luôn thể hiện sự hoạt bát, trực diện và kiên định, trong khi Ive tỏ ra điềm tĩnh và kiên nhẫn. Họ thường xuyên ăn trưa cùng nhau và Jobs đến phòng thiết kế gần như mỗi ngày.

Điều này tương phản với quá trình thành lập mối liên hệ giữa Jobs và Cook. Các đồng nghiệp từng lo ngại HP sẽ lôi kéo Cook và hối thúc Jobs thăng chức cho ông thành giám đốc vận hành vào năm 2005. Quyết định chọn Cook làm người kế nhiệm cũng bắt nguồn từ thực tiễn rằng một nửa giá trị của Apple được tạo nên nhờ khả năng bảo hiểm tiến độ sản xuất và cung cấp thiết bị. Đó là những kỹ năng giúp tăng doanh số iPhone từ 10 triệu máy mỗi năm lên hơn 200 triệu.

Dù vậy, Steve Jobs vẫn coi Jonathan Ive mới là chỉ huy quyền lực thứ 2 tại công ty. Ông đưa nhóm thiết kế lên hàng đầu trong quy trình phát triển sản phẩm, bảo đảm họ nhập vai trò công ty trong iPod, iPhone và iPad.

Sau khi Steve Jobs qua đời

Ngày 5/10/2011, Jobs qua đời. Ive ngồi trong khu vườn ở nhà riêng của Jobs. Ông cảm thấy tê dại khi nhớ lại những lời cuối cùng của cấp trên và người bạn lâu năm: “Tôi sẽ nhớ những cuộc trò chuyện của chúng ta”. Những tháng sau đó, ông chìm đắm trong buồn bã và ý tưởng dành riêng cho smartwatch mới giúp ông thoát khỏi tâm trạng này.

Giới phân tích và khách hàng đều đặt dấu hỏi về khả năng phát triển mặt hàng mới của Apple khi vắng bóng Jobs. Jonathan Ive đã tập hợp toàn dịch vụ và đặt mục đích xóa khỏi mọi nghi vấn với mẫu Apple Watch. Ông muốn khách hàng cảm thấy họ cũng đều có thể cá nhân hóa sản phẩm, đồng thời huy động nhân công chuyên ngành thời trang.

Một số chuyên viên Apple cho biết, Tim Cook ít khi thăm phòng thiết kế trong giai đoạn này. Trong một lần xuất hiện, ông chỉ tập trung vào máy ảnh Leica được Ive thiết kế cho buổi lễ đấu giá từ thiện. Ive hào hứng nói về những yếu tố được dẫn vào máy ảnh, trong khi Cook chỉ gật đầu vô cảm. Chuyến thăm cũng chỉ nối dài trong vài phút.

Sự kiện ra mắt Apple Watch năm 2015 được cho là một dấu mốc mới trong sự nghiệp của Jonathan Ive. Nhưng ông lại tỏ ra nhức mỏi thay vì hứng khởi.

Cuối năm đó, Ive tập hợp nhóm thiết kế và kỹ sư, chúc mừng họ đã vượt mọi kỳ vọng. Sau đó ông ngừng lại và thở hắt. “Tôi đã làm việc ở Apple 20 năm. Đây là một trong các năm khó khăn nhất tôi từng trải qua”, ông nói.

Apple Watch không đạt được doanh thu như kỳ vọng, khiến Tim Cook chuyển hướng quảng cáo nó từ mặt hàng thời trang sang chăm nom thể chất. Ive tìm về Cook và nói ông thấy mệt mỏi, muốn lùi khỏi hoạt động kinh doanh.

Vắng bóng Steve Jobs khiến Jonathan Ive phải nhận phần lớn trách nhiệm cả về thiết kế lẫn truyền bá sản phẩm. Những người thân cận cho thấy ông kiệt sức vì phải cạnh tranh với đồng nghiệp, bị quá tải vì quản lý hàng trăm nhân viên, thay vì nhóm thiết kế 20 người dưới quyền ông như những năm trước.

Cook lo sợ sự ra đi của Ive sẽ khiến các nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu. Hai người hợp đồng Ive không cần nhận trách nhiệm quản lý và tập trung phát triển mặt hàng mới. Ông được phong chức giám đốc thiết kế, khi đang hai cấp dưới cũng đã được thăng chức. Chỉ có 1 số người tại Apple lúc đó biết Ive đang chán nản và kiệt sức.

Sự thắng thế của 'phe não trái'

Sự thoái lui của Ive giúp Cook tái định dạng đơn vị theo ý định của ông. Ông thế chỗ giám đốc Mickey Drexler, nhà quảng cáo từng xây nên nhãn hiệu Gap và J. Crew, bằng cựu giám đốc tài chính Boeing James Bell.

Ive tỏ ra giận dữ khi chỉ huy theo “phe não trái”, chỉ những người chỉ mong cải tiến liên tiếp các ưu thế sẵn có, thế chỗ một trong những ít những người theo “phe não phải” – những lãnh đạo muốn tạo nên đột phá khác biệt.

“Lại thêm 1 nhà kế toán”, Ive nói với một đồng nghiệp.

Tim Cook cũng tăng cường quyền lực cho phòng tài chính, đồng thời mở rộng chiến lược kinh doanh công ty của Apple.

Trong buổi họp chiến lược năm 2017, Ive rời phòng họp khi một lãnh đạo mới có tên Peter Stern bắt đầu bài phát biểu trước ban điều hành. Ông Stern mở bảng biểu cho thấy doanh thu từ bán iPhone, iPad và iMac đang giảm dần, khi đang từ những dịch vụ và ứng dụng như lưu giữ iCloud ngày càng tăng.

Bài tuyên bố khiến một số người lo lắng. Nó phản ánh sau này của Apple, nơi Ive với vai trò hãng sản xuất sản phẩm của hãng sẽ không còn ý nghĩa, khi đang những đơn vị như Apple Music hay iCloud ngày càng trở nên quan trọng hơn.

Cuộc họp cuối

“Nghệ thuật cần không gian thích hợp và sự cỗ vũ để phát triển. Khi bạn thực sự to lớn, điều kia còn quan trọng hơn”, Ive nói với nhóm thiết kế vào cuối tháng 6/2019.

Một ngày sau, các nhà thiết kế của Apple được yêu cầu xóa mọi lịch trình để họp với Jonathan Ive. Ông chờ mọi người tập hợp trong văn phòng tại tầng 4 tại trụ sở mới, nói dự án quan trọng nhất của mình là khu tổng hành dinh Apple Park đã hoàn thành và đến lúc ông ngừng chỉ huy họ.

Mọi khuôn mặt trở nên sa sầm. Nhiều người ngỡ ngàng, trong lúc một số người cố nén xúc cảm hoảng hốt.

Rất ít người biết đầy đặn cuộc chiến nội tâm của Ive, trong đấy có các cuộc đối đầu với nhóm tài chính của Apple. Không nhiều người hiểu sự nhức mỏi khi ông phải chiến đấu trong quá trình quảng cáo Apple Watch, sản phẩm có doanh số ngày càng tăng và vào vai trò công ty trong mảng kinh doanh sản phẩm đeo tay trị giá 38 tỷ USD của hãng. Nhưng nhiều người nhận ra sự vất vả trong việc thay đổi iPhone, iPad và Mac mỗi năm.

Các mặt hàng hữu hình vào vai trò không còn lớn trong sự kiện ra mắt mới đây của Tim Cook. Ông tập trung thông báo về hợp đồng phát sóng với giải bóng chày quốc gia Mỹ và tán dương bộ phim CODA trên Apple TV+.

Sau khi Ive ra đi, các nhà thiết kế nói họ hợp tác ngày càng nhiều với các đồng nghiệp ở mảng kỹ thuật và vận hành, cũng như đối mặt với sức ép chi phí ngày càng cao so với trước. Trong khi đó, các sản phẩm cơ bản vẫn chỉ giống như khi Ive rời công ty.

Điệp Anh (theo New York Times )

Apple, Jonathan Ive, thiết kế, Tin nóng, Công nghệ, Tường thuật

Nội dung Lý do huyền thoại thiết kế Jonathan Ive rời Apple – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.