Hai nghệ sỹ Brian Moore và Mike Lacher đang là tâm điểm của cộng đồng NFT khi ban bố tác phẩm “Non-Fungible Olive Gardens” cuối năm 2021. Bộ sưu tập gồm các hình ảnh của nhà hàng Olive Garden được mã hóa. Theo mô tả của dự án, mỗi NFT đại diện cho một trong các 880 chi nhánh của chuỗi nhà hàng này tại Mỹ. Hai nghệ sĩ còn xây dựng cộng đồng những người mến mộ Olive Garden và tạo cả nhóm Discord, nơi người tham dự vờ vịt như đang ăn bữa tối ngay tại nhà hàng này.
Mười ngày sau khi bộ sưu tầm được công bố, đại diện Olive Garden cho biết dự án này không liên quan đến họ. Ngày 30/12/2021, chủ sở hữu chuỗi nhà hàng gửi đòi hỏi gỡ bỏ bộ sưu tầm đến OpenSea – sàn giao dịch NFT đang bán dự án “Non-Fungible Olive Gardens”. Ngay sau đó, OpenSea xóa tài khoản của người bán và gỡ tác phẩm, khiến cộng đồng người mến mộ Olive Garden phản ứng lại chính nhà hàng này.
Một số tác phẩm NFT trong bộ sưu tập Non-Fungible Olive Gardens. Ảnh: Zora
Theo WSJ , vấn đề bản quyền trên thị trường NFT ngày càng trở nên nhức nhối. Đôi khi các nghệ sỹ buộc phải trở thành “cảnh sát” săn bắn lùng những kẻ biến tác phẩm của họ thành NFT phi pháp và mang bán trên mạng mà không được phép.
Trong nhiều trường hợp, nghệ sĩ và các thương hiệu cũng xảy ra mâu thuẫn khi có quan điểm ngược nhau về mục đích và giá trị của NFT. Đối với nghệ sĩ hay người thưởng thức, NFT của ảnh chụp một chiếc đồng hồ sang trọng như Rolex là một dạng nghệ thuật kỹ thuật số. Tuy nhiên, dưới phương diện của nhãn hiệu, đó là phiên bản khác của sản phẩm thực tế họ đang sở hữu. Đây là một loại hàng hóa kỹ thuật số cũng có thể có thể xúc tiến sự đi lên của doanh nghiệp trong metaverse.
Nhiều thương hiệu dần nhận biết tiềm năng của việc tham dự trong metaverse. Tại đây, các nhãn hàng có thể xây dựng cửa hàng ảo, bán sản phẩm dưới dạng NFT, từ đó tiếp cận thế hệ khách hàng mới. Một số cửa hàng như Nike đã thi hành bước trước mắt trong việc bán mặt hàng dưới dạng kỹ thuật số.
“Trong metaverse, chúng ta đều là nhà kiến tạo. Đây là giai đoạn thích hợp để bắt đầu xây dựng. Dù bạn là người sáng tạo, nhãn hiệu hay doanh nghiệp, giờ là khi để tìm cách tạo lập hệ thống móng trong metaverse”, Cathy Hackl, Giám đốc điều hành của Futures Intelligence Group, nói.
Chính những tiềm năng này khiến nhiều doanh nghiệp lớn, như hãng thời trang Hermès hay hãng phim Miramax, đang tìm cách loại bỏ những tác phẩm NFT có liên quan đến nhãn hiệu của họ. “Đây là làn sóng của đổi mới và tiến bộ. Quyết định của quý vị cũng đều có thể ảnh hưởng đến sau này của nghệ thuật trong metaverse”, Mason Rothschild, nghệ sỹ đứng sau những chiếc túi Birkin NFT, viết trong thư ngỏ gửi cho Hermès vào tháng 12/2021 khi được yêu cầu gỡ bỏ tác phẩm sử dụng thương hiệu từ nhãn thời trang này.
Phiên bản NFT của những chiếc túi MetaBirkins do Rothchild đã tạo ra cơn sốt trên thị trường này. Tổng cộng bộ sưu tầm túi ảo đã mang về cho anh khoảng 1,2 triệu USD. Rothschild nghĩ rằng việc bán MetaBirkins dưới dạng NFT “giống như bán chúng dưới dạng bản in”, vốn không cần bản quyền.
Năm 2016, chuỗi rạp chiếu phim Cinemark từng kiện Roblox vì một số người sử dụng đã tạo thành phố ảo trong game này có chứa các rạp chiếu phim Cinemark. Vụ kiện bị bác bỏ hai tháng sau đó mà không có bất kỳ phán quyết công khai nào.
Theo giáo sư Kal Raustiala, chuyên nghiên cứu quyền sở hữu trí não tại trường Luật UCLA, luật truyền thống cũng có thể có lợi cho các nghệ sỹ như Rothchild. Tuy nhiên, những quy chế và quy chuẩn trước đó cũng đều có thể phải thay đổi khi bắt đầu xuất hiện những vụ kiện liên quan đến NFT. Đến nay, vẫn chưa có trường hợp khởi kiện chính thức nào về vấn đề bản quyền NFT.
Hiện chưa rõ liệu Hermès hay chủ sở hữu Olive Garden có thi hành động thái pháp lý nào để ngăn các dự án NFT sử dụng nhãn hiệu và hình ảnh sản phẩm của họ hay không. Những tranh chấp thế này được trao định chỉ là thách thức ban đầu khi thế giới dần tiến đến thời đại metaverse và công nghệ blockchain trở nên phổ biến.
Mỹ Quyên (theo Business Insider )
NFT, Olive Gardens, OpenSea, Đời sống số hóa, Tình huống
Nội dung Những kẽ hở về bản quyền NFT – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.
