Trong sự kiện Scale-Up Forum do Endeavor Việt Nam tổ chức cuối tuần trước, ông Hoàng Nam Tiến, Chủ tịch FPT Telecom, kể lại câu truyện năm cách đây 12 năm, khi FPT lần thứ nhất lên sàn chứng khoán (IPO) và những bài học ông rút ra từ việc đơn vị khởi nghiệp bỗng dưng có quá độ tiền.
“Gần hai mươi năm làm ở FPT, tôi khẳng định dịch vụ chưa từng cần tiền. Nhưng thời kì 2006, chúng tôi quyết định IPO vì nhận thấy muốn thành đạt hơn nữa, muốn sánh ngang với các tên tuổi lớn, chúng tôi phải gọi vốn, phải lên sàn chứng khoán. Ngày 13/12/2006, FPT lên sàn, sau một đêm, đơn vị có hơn 150 đại gia USD”, ông Tiến kể. Ngay sau đó, cả công ty mắc một bệnh mà nhiều startup Việt bây cũng mắc phải đó là “đột kim” – bỗng dưng có quá không ít tiền và không biết dùng vào việc gì.
Các diễn giả trong sự kiện Scale-Up Forum xảy ra tại TP HCM vào trong ngày 14/4. Ảnh: Endeavor Vietnam
Ông Tiến nghĩ rằng điều ấy khiến startup cũng đều có thể đương đầu với hai rủi ro lớn. Thứ nhất là nghĩ mình rất giàu và giỏi, đem tiền dẫn đầu tư khắp nơi, sau đấy thất bại. Thứ hai là do bỗng dưng có nhiều tiền, một số người trong tổ chức quyết định nghỉ ngơi, không làm việc nữa.
“FPT lúc đấy gặp cả hai tình huống này. Chúng tôi đi đầu tư khắp các lĩnh vực từ ngân hàng đến bất động sản nhưng thất bại, quay về công nghệ lại thành công. Trong số hơn 150 triệu phú USD, gần 100 người quyết định nghỉ việc vì chỉ cần nhận cổ tức hàng năm đã cao hơn tiền lương, chẳng cần đi làm nữa. Đây là điều rất hiểm nguy với startup lúc gọi vốn, lên sàn chứng khoán”, ông lưu ý.
Còn theo ông Lương Duy Hoài, CEO Scommerce, gọi vốn dĩ là hành trình thần kỳ với startup, nhưng nó có hai mặt. Mặt tích cực là doanh nghiệp có tiền, nổi tiếng hơn, mở rộng hoạt động… Ngược lại, họ không biết tập trung vào cái gì, dùng số chi phí như thế nào. Nhiều nhân sự bị đặt sai địa thế và nhiều bài học thanh toán từ việc gọi vốn thành công.
Ở góc độ một startup không đi theo con đường gọi vốn, ông Phan Thế Dũng, CEO Rikkeisoft, cho là một nguyên nhân khiến công ty phát triển từ 100 người lên 1.000 người trong vòng bốn năm nhưng không thực hành gọi vốn bên ngoài là vì lo ngại các quỹ đầu tư không thật sự hiểu và chia sẻ tầm nhìn với mình.
“Công nghệ có quá nhiều cái mới, thí dụ mình muốn đầu tư blockchain, nhưng có thể quỹ đầu tư không thích, khiến mình chưa được làm. Không phải nhà đầu tư nào cũng am hiểu về ngành. Hơn nữa, chúng mình cũng chưa nghĩ đến việc cần số tiền lớn như thế để làm gì. Lợi nhuận dịch vụ tích lũy hàng năm không nhiều nhưng vẫn đủ vận hành, phát triển theo kế hoạch”, ông Dũng nói.
Tuy nhiên ông cũng thừa nhận, việc không gọi vốn từ bên phía ngoài cũng khiến tổ chức đối mặt không ít khó khăn. “Khi đơn vị phát triển đủ lớn, số lượng chuyên viên đông, lợi nhuận trên đầu người cũng có thể thấp đi. Nguồn lực còn thiếu gồng gánh tất cả, doanh nghiệp lúc đấy phải lựa chọn. Có thời kì chúng tôi phải giải thể đội làm sản phẩm để tập trung cho gia công phần mềm”, CEO Rikkeisoift kể.
Theo ông Lương Duy Hoài, bài học rút ra với các startup là không nên gọi vốn khi chưa biết dùng tiền ra sao. “Cứ gọi vốn đi, có tiền rồi tính tiếp là tư duy sai ngay từ đầu. Startup phải cân nhắc kỹ cần tiền để làm gì, dùng vào việc gì, nếu không sẽ đương đầu với nhiều hậu quả từ việc đột nhiên có quá nhiều tiền”, ông nhấn mạnh.
Khương Nha
startup, Rikkeisoft, FPT, Scommerce, Công nghệ, Tin
Nội dung Rủi ro khi startup có quá nhiều tiền – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.
