Dựa trên quy mô nền kinh tế và dân số, Trung Quốc từ lâu trở thành một trong những điểm đến mà các doanh nghiệp toàn cầu không thể bỏ qua. Tuy nhiên, một loạt cuộc rút lui gần đây, nhất là trong ngành công nghệ, cho biết đây vẫn là thị trường khó nhằn đối với những công ty đa quốc gia.
Theo các chuyên gia, sự phối hợp giữa cơ chế quản lý gắt gao, sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ nội địa và sự thay đổi sở thích của người mua Trung Quốc khiến nhiều đơn vị rớt vào thế khó. Tháng trước, loại hình lưu trú Airbnb trở thành công ty công nghệ quốc tế mới nhất rời bỏ Trung Quốc.
“Việc Trung Quốc thực hành nghiêm giãn cách xã hội, cũng giống các có hạn vì Covid-19 chỉ là yếu tố góp phần khiến Airbnb rút lui, không cần là nguyên nhân chính. Lý do cơ bản đặc biệt là sự cạnh tranh gay gắt mà Airbnb phải đối mặt từ những đối thủ địa phương như Meituan và Ctrip với các dịch vụ đa tính năng”, Angela Zhang, phó giáo sư luật tại Đại học Hong Kong, nhận xét.
Lĩnh vực | Công ty Mỹ | Năm rời Trung Quốc | Đối thủ tại Trung Quốc |
Thương mại điện tử | eBay | 2016 | Alibaba, JD.com |
Thương mại điện tử | Amazon | 2019 | Alibaba, JD.com |
Mua chung | Groupon | 2011 | Meituan |
Dịch vụ vận tải | Uber | 2016 | Didi |
Tin tức | Yahoo | 2015 | Sohu, Tencent |
Yahoo | 2022 | Tencent, Net2Ease | |
Chia sẻ lưu trú | Airbnb | 2022 | Tujia, Xiaozhu, Meituan |
Sách điện tử | Amazon Kindle | 2023 | Tencent |
Loạt trung tâm Mỹ rời Trung Quốc do chẳng thể cạnh tranh với trung tâm nội. Nguồn: SCMP |
Không lâu sau thông báo của Airbnb, Amazon cũng cho biết sẽ dừng mảng mua bán Kindle ở Trung Quốc. Họ đã ngừng bán thiết bị Kindle cho các nhà phân phối địa phương, còn nhà sách trực tuyến sẽ đóng từ 30/6/2023.
Sự thoái lui của Amazon khỏi Trung Quốc thực tế đã bắt đầu từ 2019, khi cửa hàng đóng cổng thương mại điện tử. Quyết định được công bố sau khi hãng vấp phải sự cạnh tranh ác liệt từ những đối thủ như Alibaba hay JD.com. Đây cũng chính là những cái tên đã đánh bật eBay vào năm 2016.
Hàng loạt ông lớn công nghệ phải rời Trung Quốc sau lâu năm bị các đối thủ nội địa cạnh tranh. Cuối năm ngoái, mạng xã hội nghề nghiệp LinkedIn của Microsoft tuyên bố dừng hoạt động ở quốc gia đông dân nhất thế giới. Yahoo đã đóng cổng tin tức tại đây từ 2015 và tiếp tục chấm dứt dịch vụ email trong năm nay. Hãng đồ dùng thể thao Nike cũng vừa rút phần mềm mua sắm trực tuyến trong tháng này.
Những động thái trên đánh dấu sự tương phản rõ nét so với vài ba năm trước đây, khi Trung Quốc được xem là một thị trường phát triển với vô số tiềm năng. Khi đến thăm Trung Quốc năm 2017, Brian Chesky, nhà sáng lập Airbnb, từng bày tỏ tham vọng lớn khi phát biểu tăng 2 lần thứ nhất tư và gấp ba lực lượng lao động. Dù vậy, cửa hàng này dường như không thể trụ lại sau 5 năm.
“Mức chiết khấu mà Airbnb đem ra không bằng các nền tảng địa phương như Fliggy và Trip.com, vì vậy người tiêu dùng thích chuyển sang các công ty trong nước hơn”, Tong Wenhao, nhà phân tích của đơn vị nghiên cứu LeadLeo, giải thích. “Các nền tảng địa phương cũng dễ giành được sự tín nhiệm của người tiêu dùng vì họ có nhiều năm hiểu biết trong nghề du lịch”.
Cũng theo Wenhao, đó cũng là một trong số điểm yếu của các đơn vị Internet nước ngoài như Amazon và eBay – những doanh nghiệp đang bành trướng toàn cầu nhưng chẳng thể phá tan thị trường Trung Quốc. Amazon và eBay bị lấn át bởi các nền tảng bản địa vốn chào đời sau như Alibaba và JD.com.
Trong tình huống của Amazon năm 2019, Wenhao cho rằng dịch vụ đã cố tìm cách đưa mô hình đăng ký Prime vào công ty của mình. Trong khi tất cả miễn phí tại Trung Quốc, việc đòi hỏi người dùng đăng ký khoản phí 288 nhân dân tệ (43 USD) hằng năm khiến không ít người chuyển sang sản phẩm khác.
Một nguyên do khác là người mua Trung Quốc đã thay đổi cách mua sắm trực tuyến. Chẳng hạn, Taobao của Alibaba đi đầu về livestream bán hàng trong thị trường thương mại điện tử, trong lúc Amazon đầu tư rất ít vào hình thức này.
Theo Rui Ma, người sáng lập Techbuzz China Podcast, các doanh nghiệp quốc tế bị đánh giá khó nắm bắt xu hướng và tâm lý người sử dụng Trung Quốc hơn.

Thị trường Trung Quốc được đánh giá là khắc nghiệt với những dịch vụ trực tuyến nước ngoài. Ảnh: SCMP
Ngược lại, các dịch vụ chuyên về phần cứng ít bị ảnh hưởng hơn. Chẳng hạn, Apple vẫn chính là nhãn hiệu smartphone lớn thứ ba tại đây khi bán được 13 triệu iPhone trong quý đầu năm 2022, theo Counterpoint. Nhà sản xuất xe điện Tesla cũng dẫn đầu với 321.000 xe bán ra năm ngoái, bỏ xa các nhãn hiệu bản địa như Nio, Xpeng Motors và Li Auto với tổng số hơn 280.000 xe.
Theo Rui Ma, dù Trung Quốc vẫn chính là chỗ cuốn hút với những công ty nước ngoài, ông lạc quan về việc các doanh nghiệp Trung Quốc ngoài nước hóa, hơn là về việc các đơn vị quốc tế vào Trung Quốc.
“Trung Quốc hiện có hệ sinh thái đủ khác biệt so với phần còn sót lại của thế giới. Nó khá phức tạp để điều hướng. Tôi nghĩ, chỉ những công ty có công nghệ tiên tiến, khác biệt hoặc thương hiệu cực mạnh mới cũng có thể có thể làm việc lâu dài”, Ma nói. “Ở chiều ngược lại thì khác. Trung Quốc có một số loại hình kinh doanh tốt, nhất là mảng thương mại điện tử và thư giãn kỹ thuật số. Họ sẽ thành công, đặc biệt khi xét đến ưu thế về chuỗi cung ứng”.
Bảo Lâm (theo SCMP )
Trung Quốc, Thị trường Trung Quốc, Công nghệ, Phân tích
Nội dung Sự trỗi dậy của 'bản sao' công nghệ tại Trung Quốc – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.