Nền tảng đầu tiên thí nghiệm là Weibo từ giữa tháng 3, trước khi áp dụng chính thức vào ngày 28/4. Sau Weibo, hàng loạt nền tảng khác như Douyin, Toutiao, Xiaohongshu, Zhihu, WeChat cũng bắt đầu triển khai. Quy định mới được nghĩ rằng đã bao phủ tới hơn một tỷ người dùng Internet.
Khi chia sẻ nội dung lên mạng xã hội, như bài đăng hoặc bình luận, địa điểm của người sử dụng sẽ xuất hiện ngay bên dưới. Thông tin này cũng đều có thể được tìm thấy khi nhấn vào giấy tờ của tài khoản. Dữ liệu được hiển thị bao gồm thành thị với người dùng tại Trung Quốc và quốc gia với người sử dụng nước ngoài.
Một bài viết của người sử dụng Weibo với các bình luận đều có địa điểm đi kèm.
Việc các mạng xã hội hàng loạt áp dụng một quy chế nào đó thường là nhờ có sự tác động từ bộ phận quản lý. Reuters đặt nghi vấn “không rõ điều gì đã kích hoạt hành động trên của các công ty?”.
Theo SCMP , Trung Quốc chưa yêu cầu mạng xã hội hiển thị địa thế người dùng. Tuy nhiên, các dịch vụ đã được đề nghị tăng cường kiểm soát nội dung trên nền tảng của họ. Mới đặc biệt là vào tháng 3, Cơ quan quản lý không gian mạng CAC Trung Quốc phát động chiến dịch “dẹp loạn” nhắm tới nền tảng stream, video ngắn, trong đấy nhắc đến mục đích dập tắt các tin đồn. Đây được nghĩ là tác động chính dẫn đến việc các nền tảng áp dụng chính sách mới, đặc biệt trong bối cảnh mạng xã hội trở thành nơi người dân trao đổi tin tức về chiến dịch quân sự Nga – Ukraine hồi tháng 3, hay tình hình Covid-19.
Giữa tháng 4, mạng xã hội Trung Quốc xuất hiện đồng loạt bài đăng về điều kiện hà khắc ở một số bệnh viện chữa trị Covid, một số ca tử vong, hay trạng thái khan hiếm lương thực vì giãn cách xã hội. Các thông tin này lan truyền và gây ra những cuộc biểu tình trực tuyến trên quy mô lớn trước khi bị gỡ xuống.
Trong thông báo về việc áp dụng chính sách mới, Weibo cho thấy có trạng thái dân mạng “giả danh là người dân địa phương và phát tán tin đồn”. Trong khi WeChat cũng xác nhận một số người dùng “giả vờ am hiểu vấn đề, bịa chuyện và phát tán thông tin sai lệch, gây nên những tai hại trên không gian Internet”.
Theo các nền tảng, việc hiển thị vị trí người dùng được cho là giải pháp giúp các cuộc thảo luận trực tuyến “xác thực và minh bạch, dẹp bỏ tin đồn và duy trì trật tự Internet”. Việc xác định vị trí xảy ra tự động, dựa theo địa chỉ IP của thiết bị. Người dùng cũng không có bất kể chọn lựa nào để tắt việc hiển thị này, cho dù họ tắt định vị GPS.
Xáo trộn trên mạng xã hội
Chính sách mới của các nền tảng trở thành đề tài thu hút mối đoái hoài lớn của cộng đồng mạng, bất chấp việc họ đã quen thuộc với việc phê duyệt nghiêm khắc trước đây. Bài thông báo của Weibo đạt hơn 200 triệu lượt quan tâm, khi đang hashtag được dịch ra là “IP vị trí” cũng lọt top thịnh hành tại nước này.
Nhiều người sử dụng tại Trung Quốc cỗ vũ cách xử lý trên. Trong khảo sát do Fengmian News thi hành với 300.000 lượt tham gia, 56% cỗ vũ tính năng mới, 21% chọn không thích, 17% không quan tâm và 6% cho biết họ tò mò về việc xác định địa thế qua IP có chính xác hay không.
Những người đồng tình cho là quy chế mới giúp phân biệt được người dùng ở địa phương nào đó hay ở nước ngoài, từ đấy có đánh giá chính xác hơn về các khuynh hướng ở xã hội thực tế, thay vì tin vào các tin tức tràn lan trên mạng như trước. “Tôi thấy động thái mới không chỉ để mọi người điều tiết cách nói văn minh hơn, mà còn chống lại các thân thế bên phía ngoài kích động các cuộc đối đầu trên Internet. Gián điệp mạng không dễ đề phòng”, người sử dụng Ah Tong bình luận.
Việc hiển thị tin tức địa phương trong bài đăng cũng khiến nhiều người quyết định hạn chế hoặc tự xóa các bình luận cực đoan, bởi “không muốn mang tiếng xấu cho quê hương mình”.
Hu Xijin, cựu tổng biên tập của Global Times , cho là “quan điểm và giá trị của mọi người mới là thứ quan trọng, hơn việc họ tới từ đâu”. Tuy nhiên, việc công khai địa chỉ sẽ giúp “vạch trần thân thế bên ngoài đang gắng gượng phá vỡ sự bền chặt xã hội” tại nước này.
Dù vậy, tính năng mới cũng gây nên những lo ngại về thông tin riêng tư cũng có thể có thể bị rò rỉ, tạo ra sự phân cực trên môi trường mạng.
“Những công dân Trung Quốc đang học tập hoặc sinh sống ở quốc tế bắt buộc phải hết sức cẩn trọng với các gì họ viết. Nếu không, họ sẽ bị gán mác 'lực lượng nước ngoài'”, một tài khoản Weibo nhận định.
Trong khi đó, một số người lo ngại họ có thể bị phát hiện nếu nói dối về những nơi mình đến. “Tôi nói thuộc mọi người là mình đang đi du học. Nhưng họ cũng đều có thể phát giác ra tôi thực ra đang ở ẩn trên núi”, một tài khoản viết.
Ít ngày sau lúc các mạng xã hội áp dụng chính sách mới, nhiều người đứng đầu các Big Tech Trung Quốc như Jean Liu Qing, Chủ tịch Didi Chuxing, hay Liu Chuanzhi, người sáng lập Lenovo, được phát hiện đã ẩn bài đăng của họ trên Weibo. Nguyên nhân, theo SCMP , có thể không phải do các lo ngại về việc lộ vị trí, mà do sức ép từ các chính sách bó chặt nội dung Internet của Trung Quốc.
Việc xác định địa chỉ của người dùng thông qua IP cũng cũng có thể bị sai sót, hay có thể bị qua mặt bởi các công cụ mạng riêng ảo VPN, dù đơn vị này bị cấm tại Trung Quốc. Quản trị viên của Weibo xác nhận có trạng thái người sử dụng kêu ca về việc xác định sai, nhưng công ty này nghĩ rằng người dùng cần liên hệ với nhà mạng nếu có thắc mắc.
Bryan Tan, đại diện cửa hàng luật Reed Smith chuyên về lĩnh vực công nghệ, nghĩ rằng địa chỉ IP có thể tiết lộ địa thế chính xác, vì vậy có thể xem là dữ liệu cá nhân. “Theo ý kiến của một người bên ngoài Trung Quốc, cách làm này còn có thể khiến người ta phải nhíu mày”, ông Tan nói. Dù ủng hộ việc ngăn chặn tin giả, ông cho rằng chủ trương công khai địa thế của người dùng sẽ gây ảnh hưởng đến mọi thứ hành vi, câu nói của họ, chứ chẳng những riêng vấn đề tin tức sai lệch.
Lưu Quý tổng hợp
Weibo, WeChat, Trung Quốc, Kiểm duyệt Internet, Mạng xã hội, Đời sống số hóa, Tin
Nội dung Vì sao mạng xã hội Trung Quốc công khai vị trí người dùng – Tin Công Nghệ Số hóa được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: Sửa máy tính ITS. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhits.com để điều chỉnh. suamaytinhits.com tks.
